Τα πάντα για την ηλεκτροκίνηση!
Συχνές Ερωτήσεις
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
* Γιατί έχει πολύ μικρότερο κόστος χρήσης από τα συμβατικά, δηλαδή χαμηλό κόστος καυσίμου, ελάχιστο κόστος συντήρησης και μηδενικά τέλη κυκλοφορίας.
* Γιατί είναι απολαυστικό στην οδήγηση, είναι μονής ταχύτητας, σαν αυτόματο χωρίς όμως να υπάρχει καμία αλλαγή ταχύτητας και «κλωτσίματα», που ειδικά σε μικρές ταχύτητες μέσα στην πόλη ίσως να είναι κουραστικό στα συμβατικά οχήματα.
* Γιατί μπορείς να έχεις επιδόσεις (άμεση επιτάχυνση και μέγιστη ενεργητική ασφάλεια) αντάξια αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού, ακόμα και στα μικρότερα και οικονομικότερα μοντέλα.
* Γιατί είναι οικολογικά, δεν παράγουν ρύπους και δεν κάνουν θόρυβο.
Συνήθως υπάρχουν τρεις τύποι φόρτισης.
Α) Αργός τύπος από μια απλή οικιακή πρίζα. Δεν χρειάζεται κάποια εγκατάσταση, παρά μόνο ίσως κάποιος έλεγχος από ηλεκτρολόγο για τις δυνατότητες της πρίζας που θέλετε να χρησιμοποιήσετε και την σωστή ασφάλεια στον πίνακα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων υπάρχει ρύθμιση στον φορτιστή ή στο όχημα, επιλογής των Αμπέρ που θέλεις να φορτίσεις (~5-16Α ή 32A). Όσο περισσότερα Αμπέρ, τόσο πιο γρήγορη φόρτιση, αλλά και τόσο πιο ενεργοβόρα, οπότε θέλουμε σωστή καλωδίωση και ασφάλεια στον πίνακα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε προεκτάσεις, δεν βάζουμε κοινά πολύμπριζα, ταυ, ή μπαλαντέζες. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όμως «οικοδομική» μπαλαντέζα που αντέχει μεγάλα φορτία ρεύματος.
Β) Γρήγορος τύπος οικιακής φόρτισης με Wallbox, την ειδική συσκευή που παρέχεται ως έξτρα εξάρτημα του αυτοκινήτου (ή ως ξεχωριστή αγορά), γίνεται εγκατάσταση από ηλεκτρολόγο και μπορεί να φορτίζει το αυτοκίνητο με μεγαλύτερη ασφάλεια και περισσότερη ισχύ στον μισό περίπου χρόνο από την αργή φόρτιση.
Γ) Ταχυφόρτιση, από εγκατεστημένα σημεία φόρτισης σε διάφορα δημόσια σημεία, συνήθως δημοτικά πάρκινγκ, ξενοδοχεία, εθνικές οδούς, βενζινάδικα, κλπ.
Ο χρόνος φόρτισης φυσικά ποικίλει αναλόγως τον τύπο φόρτισης που θα χρησιμοποιήσουμε και την χωρητικότητα των μπαταριών του αυτοκινήτου. Πολύ γενικά όμως, για μια φόρτιση από το μηδέν (0) στην αργή φόρτιση είναι συνήθως από 10 ώρες και πάνω, η γρήγορη στις 3-7 ώρες και με ταχυφόρτιση στα 30-60λεπτά για φόρτιση έως το 80%.
Βέβαια αυτοί δεν είναι χρόνοι που κάποιος θα χρειαστεί σε καθημερινή του χρήση, αφού τα ημερήσια χιλιόμετρα που χρειαζόμαστε είναι συνήθως πολύ λιγότερα από την αυτονομία του οχήματος, οπότε ο χρόνος φόρτισης θα είναι πολύ μικρότερος.
Το κόστος της φόρτισης στο σπίτι εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το κόστος της κιλοβατώρας που διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή, από την κατανάλωση του ηλεκτροκινητήρα, από το αν υπάρχει έκπτωση νυχτερινού ρεύματος, κλπ. Γενικά με φόρτιση στο σπίτι το κόστος κυμαίνεται από λιγότερο του 1€ (με νυχτερινό τιμολόγιο) και μέχρι 2-3€ ανά 100 χιλιόμετρα.
Σε ταχυφορτιστές, υπάρχουν σημεία που είναι δωρεάν και άλλα που χρεώνουν ένα πάγιο στην αρχή και μετά ανά λεπτό ή ανά κιλοβατώρα.
Επίσημα (από τις αντιπροσωπίες) περνάνε περιοδικό έλεγχο όπως τα συμβατικά οχήματα, ανά κάποια χιλιόμετρα, όμως οι περισσότεροι έλεγχοι είναι οπτικοί και διαγνωστικοί! Πρακτικά αυτό που ελέγχουμε είναι τα υγρά φρένων, υγρό καθαρισμού τζαμιών και φίλτρα καμπίνας, όπως και τα καθιερωμένα ανά κάποια χιλιόμετρα που έχουν να κάνουν με τα λάστιχα, την πέδηση, τις αναρτήσεις, τα φώτα, την 12V μπαταρία, κλπ.
Ο καλύτερος χώρος για να έχεις ένα αυτοκίνητο να φορτίζει είναι φυσικά ένα γκαράζ. Όμως ακόμα και σε πολυκατοικία, έχοντας μια θέση στην πυλωτή, μπορείς να κάνεις εγκατάσταση για φορτιστή (ιδιόκτητο ή κοινόχρηστο). Το βασικό και απαραίτητο είναι να υπάρχει σταθερή θέση στάθμευσης.
Εξαρτάται καταρχήν από το όχημα και την αυτονομία του και κατά δεύτερον από τον προορισμό και τα διαθέσιμα σημεία φόρτισης. Γενικά στην Ελλάδα σήμερα θέλει πολύ καλό προγραμματισμό για να κάνεις ένα μακρινό ταξίδι με ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Στο άμεσο μέλλον όμως προβλέπεται τεράστια ανάπτυξη στα σημεία φόρτισης. Επίσης θα πρέπει να υπολογιστεί και ο χρόνος φόρτισης σε κάθε σημείο και αν το όχημα έχει δυνατότητα ταχυφόρτισης (συνήθης χρόνος ταχυφόρτισης 30-60λεπτά αναλόγως την μπαταρία του οχήματος).
Η κατανάλωση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, είναι αντιστρόφως ανάλογη με την κατανάλωση ενός θερμικού. Σε συνθήκες πόλης στο ηλεκτρικό έχουμε ελάχιστη κατανάλωση, ενώ εκτός πόλης και σε μεγάλες ταχύτητες έχουμε μεγαλύτερη κατανάλωση. Οπότε οι ταχύτητες άνω των 100-120χιλ/ώρα καταναλώνουν πολύ γρηγορότερα την μπαταρία μας. Γι’ αυτό τον λόγο τα περισσότερα αυτοκίνητα έχουν τελική 150-160χιλιόμετρα.
Επίσης, αν και η εντυπωσιακή επιτάχυνση είναι ένα από τα μεγαλύτερα θετικά των ηλεκτρικών, η συχνή χρήση απότομης επιτάχυνσης «τρώει» πολύ γρηγορότερα την μπαταρία. Έτσι πολλά αυτοκίνητα έχουν δυνατότητα να μπουν σε eco mode που δεν επιτρέπει τις απότομες επιταχύνσεις όσο και να πατάμε το γκάζι.
Μεγάλη κατανάλωση έχει και το air-condition σε ψύξη ή σε θέρμανση, όπου αυξάνεται όσο αυξάνουμε την ένταση του και τη διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον.
Τέλος η αυτονομία επηρεάζεται από την εξωτερική θερμοκρασία. Τον χειμώνα και σε χαμηλές θερμοκρασίες υπάρχει μια μικρή πτώση.
Δυστυχώς σήμερα τα καινούρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι αρκετά ακριβότερα από τα αντίστοιχα συμβατικά τους και αυτό οφείλεται στις ακριβές –προς το παρόν- μπαταρίες. Ακόμα και με την επιδότηση που δίνεται από το κράτος –η οποία είναι πολύ χαμηλότερη από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες-, η διαφορά είναι τέτοια που είναι δύσκολο να κάνεις απόσβεση από τα οικονομικά οφέλη που μπορεί να σου προσφέρει η ηλεκτροκίνηση. Κερδίζεις όμως στην εγγύηση και στην νεότερη τεχνολογία που προσφέρουν τα καινούρια οχήματα, ενώ όσο περνάει ο καιρός και βγαίνουν νέα μοντέλα, τόσο μικραίνει η οικονομική ψαλίδα ανάμεσα στα ηλεκτρικά και τα αντίστοιχα θερμικά τους.
Τα μεταχειρισμένα από την άλλη, είναι μια εξαιρετική και σαφώς οικονομικότερη λύση. Το κόστος τους είναι αρκετά χαμηλότερο, με μικρή διαφορά από αντίστοιχα θερμικά μεταχειρισμένα όπου σίγουρα γίνεται απόσβεση σε μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης ακόμα και παλαιότερο μοντέλο να είναι, οι φθορές του είναι ελάχιστες και έχουν να κάνουν κυρίως με το αμάξωμα. Δεν υπάρχει θερμικός κινητήρας, τροφοδοσία καυσίμου, λίπανση, ψύξη, κιβώτιο ταχυτήτων, δίσκος-πλατό, κλπ, οπότε δεν χρειάζονται και όλοι αυτοί οι έλεγχοι.
Πέραν των βασικών που θα ελέγχαμε σε κάθε όχημα όσον αφορά το αμάξωμα και το σύστημα διεύθυνσης, το βασικότερο μέρος του ηλεκτρικού οχήματος είναι οι μπαταρίες του. Ο κινητήρας πολύ σπάνια μπορεί να βγάλει πρόβλημα και η διάρκεια ζωής του είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή του ίδιου του αυτοκινήτου! Ο έλεγχος της μπαταρίας είναι πολύ απλός, αφού γνωρίζοντας την αυτονομία που θα σου έδινε σαν καινούριο το όχημα, ελέγχεις την σημερινή του αυτονομία και κρίνεις αναλόγως το αν σε καλύπτουν τα χιλιόμετρα που βγάζει ή όχι. Σε πολλά οχήματα υπάρχει και δυνατότητα διάγνωσης της υγείας της μπαταρίας (είτε από το όχημα, είτε με ειδικά εξωτερικά εργαλεία).
Έτσι, τα χιλιόμετρα που έχει διανύσει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο δεν έχουν την ίδια σημασία που έχουν στα θερμικά, αφού οι φθορές λόγω χιλιομέτρων επηρεάζουν πολύ λιγότερο το αμάξωμα απ’ ότι τον κινητήρα των θερμικών που μπορούν να βγάλουν τα περισσότερα προβλήματα σε ένα αυτοκίνητο.
ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ
Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων φθείρονται όπως κάθε μπαταρία που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας. Με την σημερινή τεχνολογία όμως, καθώς και με τα συστήματα συντήρησης που ενσωματώνουν τα περισσότερα αυτοκίνητα, η φθορά της μπαταρίας είναι ομαλή και μακροχρόνια. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες δίνουν πλέον 8 χρόνια εγγύηση (όση θεωρείται στην Ευρώπη η ζωή ενός αυτοκινήτου) για πτώση της μπαταρίας έως το 70% της χωρητικότητας της. Μάλιστα όσο περνάνε τα χρόνια η μπαταρία «πέφτει» όλο και λιγότερο. Οπότε, εάν δεν υπάρχει κάποιο σφάλμα υλικού, η μπαταρία δεν χαλάει αλλά χάνει μέρος της χωρητικότητας, άρα και διαθέσιμα χιλιόμετρα αυτονομίας.
Σε πολλά οχήματα υπάρχει δυνατότητα συντήρησης της μπαταρίας, αντικαθιστώντας χαλασμένα στοιχεία της, μεγαλώνοντας έτσι τη διάρκεια ζωής της και τα διαθέσιμα χιλιόμετρα. Κάτι που θα χρειαστεί μετά από αρκετά χρόνια χρήσης.
Η καλύτερη διαδικασία φόρτισης των μπαταριών ιόντων λιθίου, που βρίσκονται ως επί το πλείστων στα ηλεκτρικά οχήματα σήμερα, είναι το 40%-80%. Δηλαδή να μην πέφτει κάτω από το 40% και να μην φορτίζεται πάνω από το 80%. Πολλά οχήματα έχουν δυνατότητα αυτόματης παύσης φόρτισης στο επιθυμητό ποσοστό, με δυνατότητα ρύθμισης και επίβλεψης ακόμα και μέσω εφαρμογής smartphone. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγεται η γρήγορη φόρτιση σε υψηλές θερμοκρασίες καθώς και η συχνή ταχυφόρτιση.
Εάν το αυτοκίνητό πρέπει να παραμείνει σταθμευμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα, καλό θα είναι να προσπαθούμε να διατηρήσουμε ένα επίπεδο φόρτισης μεταξύ 30% και 50% φορτίζοντάς το ανά διαστήματα. Επίσης καλό θα είναι να είναι σταθμευμένο σε ένα δροσερό ή σκιερό μέρος το καλοκαίρι ή σε ένα γκαράζ τον χειμώνα. Το αυτοκίνητο δεν πρέπει να παραμένει συνδεδεμένο για φόρτιση όταν είναι ακινητοποιημένο για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Ο βασικός λόγος να αλλάξεις μπαταρία είναι όταν πλέον δεν σου αρκεί η αυτονομία της. Αυτό εξαρτάται από την ηλικία της, τη χρήση της και φυσικά τις ανάγκες του καθενός σε καθημερινή χιλιομετρική αυτονομία. Έτσι μπορεί κάποιος να χρειαστεί να τις αλλάξει στα 10-12 χρόνια, άλλος σε πολύ περισσότερα.
Το κόστος δεν έχει κανένα νόημα να υπολογιστεί σήμερα. Η τιμή της kWh το 2010 ήταν στα 1.000€, προ 3-4 ετών ήταν στα 250€ και σήμερα είναι κάτω από 140€! Οπότε όταν χρειαστεί να αλλαχθεί η μπαταρία σε ένα όχημα -καινούριο ή μεταχειρισμένο- σε 7-8-10+ χρόνια, η τιμή της θα είναι κατά πολύ χαμηλότερη απ’ ότι σήμερα.
Ναι υπάρχει και χρησιμοποιείται για διάφορους λόγους ανά περίπτωση, όπως το ραδιόφωνο, τα φώτα, τα ηλεκτρικά παράθυρα, κλπ. Μάλιστα υπάρχει περίπτωση εάν έχει αδειάσει η 12V μπαταρία να μην μπορεί να ξεκινήσει τη διαδικασία φόρτισης το ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Επίσης καλό θα είναι να μην χρησιμοποιείται ούτε για την εκκίνηση ενός άλλου οχήματος, αφού λίγοι κατασκευαστές το επιτρέπουν και θα πρέπει να συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο του κατασκευαστή.
ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Ο ηλεκτρικός κινητήρας έχει πολύ λιγότερες φθορές και σχεδόν μηδαμινή συντήρηση σε σχέση με τους θερμικούς κινητήρες. Τα ελάχιστα στοιχεία που πιθανόν να χρειαστούν συντήρηση, όπως πχ. τα ρουλεμάν του, μάλλον δεν θα προλάβουν να φθαρούν πριν αποσυρθεί ολόκληρο το όχημα!
Η απόδοση ενός ηλεκτροκινητήρα, ειδικά σε σχέση με την κατανάλωση του, είναι και ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της ηλεκτροκίνησης. Η άμεση ροπή από τις πολύ χαμηλές ταχύτητες, προσφέρει στο όχημα επιταχύνσεις που μόνο πολύ μεγάλοι θερμικοί κινητήρες μπορούν να δώσουν. Η κατανάλωση τους εξαρτάται από την ισχύ του κινητήρα και τις επιδόσεις που μπορεί να προσφέρει.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ
Πολλά αυτοκίνητα έχουν δυνατότητα να οδηγηθούν –σχεδόν- μόνο με το πετάλι του γκαζιού. Πατώντας το, το όχημα επιταχύνει, ενώ όταν το αφήνουμε το αυτοκίνητο επιβραδύνει έντονα, όπως όταν φρενάρουμε. Όταν συνηθίσουμε την λειτουργία του, μπορούμε να φρενάρουμε ακόμα και τελείως, πχ. σε φανάρια, υπολογίζοντας την απόσταση που θα χρειαστεί να αφήσουμε το γκάζι. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και με το φρένο, αφού σε περίπτωση κίνησης (μποτιλιαρίσματος) μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το φρένο, αφού αφήνοντάς το, το αυτοκίνητο αρχίζει να κινείται με μικρή ταχύτητα (όπως σε πολλά συμβατικά αυτόματα).
Κάθε φορά που φρενάρουμε ή αφήνουμε το γκάζι, ο κινητήρας του αυτοκινήτου μετατρέπεται σε γεννήτρια φορτίζοντας την μπαταρία. Το ποσοστό είναι συνήθως μικρό (μεγαλύτερο με το one pedal drive), όμως μπορεί να προσθέσει κάποια δωρεάν χιλιόμετρα αυτονομίας.
Μπορούμε να φορτίζουμε σε αυτές τις συνθήκες. Υπάρχουν πολλά συστήματα ασφαλείας που προστατεύουν και το όχημα και τα καλώδια της φόρτισης, λαμβάνοντας όμως και εμείς όλους τους κανόνες ασφαλείας για τέτοιες περιπτώσεις (πχ. όχι χύμα μπαλαντέζες).
Όχι δεν υπάρχει κίνδυνος ηλεκτροπληξίας, γιατί το ηλεκτρικό σύστημα του αυτοκινήτου είναι ανεξάρτητο και πλήρως προστατευμένο.
Για φωτιά μπορεί να είναι επικίνδυνα με δύο τρόπους, όπως ακριβώς και τα συμβατικά. Από αστοχία υλικού ή από κακή χρήση. Αν και υπάρχουν διάφορα βίντεο στο διαδίκτυο με ηλεκτρικά αυτοκίνητα να αυταναφλέγονται, συνήθως είναι από κάποιο πολυχρησιμοποιημένο, ελαττωματικό ή μη συμβατό καλώδιο φόρτισης. Τα συμβατικά οχήματα έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες φωτιάς, αφού έχουν πολύ περισσότερα εύφλεκτα και ρευστά υλικά (καύσιμο, λιπαντικό, κλπ). Ακόμα και σε περίπτωση τρακαρίσματος, ο κίνδυνος φωτιάς ή έκρηξης είναι πολύ περιορισμένος αφού υπάρχουν ασφάλειες που αποσυνδέουν και απομονώνουν όλο το ηλεκτρικό σύστημα του αυτοκινήτου.
Σαφώς η καλύτερη λύση είναι το όχημα να φορτίζει εντός κάποιου κλειστού γκαράζ. Όμως τα περισσότερα οχήματα έχουν ασφάλεια που κλειδώνει τον φορτιστή επάνω στην πρίζα του αυτοκινήτου και δεν μπορεί να το βγάλει ο οποιοσδήποτε.
Όσο για θέμα βανδαλισμού, το καλώδιο φόρτισης παρέχει στο αυτοκίνητο ρεύμα υψηλής τάσης, οπότε κάποιος θα πρέπει να το σκεφτεί πολύ καλά πριν επιχειρήσει να του κάνει ζημιά!
Όχι. Συνήθως τα καινούρια ηλεκτρικά έρχονται με ελαστικά χαμηλής αντίστασης για μεγαλύτερη αυτονομία, όμως μπορούμε να βάλουμε ότι ελαστικά θέλουμε (σύμφωνα πάντα με τον τύπο του κατασκευαστή) χωρίς να έχουμε ιδιαίτερες απώλειες σε αυτονομία.
Όχι σε όλα τα μοντέλα. Επειδή το βάρος των ηλεκτρικών είναι ήδη αρκετά αυξημένο, υπάρχει κίνδυνος να επηρεαστεί η απόδοση της πέδησης, οπότε θέλει προσοχή.
Τα περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν πολλές “smart” λειτουργίες, που μπορούν να ελεγχθούν εξ’ αποστάσεως μέσω εφαρμογών στα smartphones. Οι βασικές λειτουργίες είναι το κλείδωμα/ξεκλείδωμα, η ρύθμιση της ώρας και του μέγιστου ποσοστού φόρτισης, ο έλεγχος της φόρτισης, η ενεργοποίηση του κλιματισμού για ψύξη/θέρμανση πριν μπούμε στο αυτοκίνητο. Επίσης εντός του αυτοκινήτου μπορούν να συνδεθούν ενσύρματα ή ασύρματα για μουσική, βίντεο, gps, apple car, android auto, κλπ.
